Ngày 28/10, tại Hà Nội, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật phối hợp với Học viện Báo chí và Tuyên truyền tổ chức Hội thảo khoa học quốc gia “Phát huy vai trò của báo chí, xuất bản trong công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng và đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch ở Việt Nam hiện nay”.

Đồng chí Trần Thanh Lâm, Phó Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương tham dự Hội thảo.

Dự Hội thảo còn có các đồng chí đại diện các ban, bộ, ngành, đoàn thể Trung ương, các nhà khoa học.

Chủ trì Hội thảo có các đồng chí: PGS.TS. Lê Văn Lợi, Phó Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh; PGS.TS. Phạm Minh Tuấn, Giám đốc - Tổng Biên tập Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật; PGS.TS. Phạm Minh Sơn, Giám đốc Học viện Báo chí và Tuyên truyền.

Báo chí, xuất bản trở thành “công cụ sắc nhọn” đấu tranh trên mặt trận tư tưởng của Đảng

Tại Hội thảo, PGS.TS. Lê Văn Lợi, Phó Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh cho biết, thời gian qua, hoạt động báo chí, xuất bản nước ta đã không ngừng trưởng thành, lớn mạnh, luôn đi đầu trong việc tuyên truyền chủ nghĩa Mác - Lênin, chủ trương, đường lối cách mạng của Đảng, vận động, cổ vũ các tầng lớp nhân dân vững tin theo Đảng.

Báo chí, xuất bản đã đồng hành cùng dân tộc ta liên tiếp giành thắng lợi trong kháng chiến chống thực dân Pháp, đế quốc Mỹ xâm lược, hoàn thành cuộc cách mạng dân tộc, dân chủ nhân dân, đưa cả nước vững bước đi lên chủ nghĩa xã hội. Trong thời kỳ đổi mới, báo chí cách mạng Việt Nam tiếp tục khởi sắc, phát triển nhanh cả về số lượng, chất lượng, nội dung, hình thức, phương tiện kỹ thuật, công nghệ, có “vị thế” đặc biệt, tác động sâu sắc trong đời sống xã hội.

PGS.TS. Lê Văn Lợi, Phó Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh phát biểu tại Hội thảo. (Ảnh: HL)

Đặc biệt trong tình hình hiện nay, báo chí, xuất bản đã trở thành một “công cụ sắc nhọn” đấu tranh trên mặt trận tư tưởng của Đảng. Trước sự phát triển mạnh mẽ của internet, mạng xã hội, truyền thông số; lợi dụng ưu thế của mạng xã hội và truyền thông số như tốc độ đăng tài, chia sẻ và lan truyền thông tin nhanh, dung lượng lớn, đa chiều, không hạn chế bởi không gian và thời gian... các thế lực thù địch, các phần tử cơ hội chính trị, bất mãn và các tổ chức phản động đang đẩy mạnh hoạt động tuyên truyền những luận điệu xuyên tạc, bịa đặt; những thông tin xấu, độc, sai sự thật... để chống phá Đảng và Nhà nước ta, phá hoại nền tảng tư tưởng của Đảng, gây nhiễu loạn thông tin và mất ổn định tình hình chính trị. Trước tình hình đó, ngày 22/10/2018, Bộ Chính trị  ban hành Nghị quyết số 35-NQ/TW về “Tăng cường bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trong tình hình mới”. Nghị quyết nhấn mạnh: “Bảo vệ vững chắc nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác có hiệu quả các quan điểm sai trái, thù địch là một nội dung cơ bản, hệ trọng, sống còn của công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng; là nhiệm vụ quan trọng hàng đầu của toàn Đảng, toàn quân, toàn dân, trong đó lực lượng tuyên giáo các cấp là nòng cốt; là công việc tự giác, thường xuyên của cấp uỷ, tổ chức đảng, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và đoàn thể chính trị - xã hội các cấp; của từng địa phương, cơ quan, đơn vị, của từng cán bộ, đảng viên, trước hết là người đứng đầu”.

Trong cuộc đấu tranh khó khăn, phức tạp, vai trò của báo chí, xuất bản là hết sức quan trọng. Báo chí, xuất bản không chỉ tuyên truyền lý luận chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước đến mọi cán bộ, đảng viên và nhân dân, định hướng thông tin và dư luận xã hội, mà còn phải tích cực đấu tranh vạch rõ âm mưu thủ đoạn của kẻ thù, phản bác trực diện các quan điểm, luận điệu sai trái, thù địch để bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, giữ vững trận địa tư tưởng và niềm tin của quần chúng nhân dân đối với sự lãnh đạo của Đảng, tạo sự ổn định để phát triển đất nước. “Vì thế, việc phát huy vai trò của báo chí, xuất bản trong công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch hiện nay là vấn đề hết sức quan trọng và cấp thiết” - PGS.TS. Lê Văn Lợi khẳng định.

Theo PGS.TS Phạm Minh Tuấn, Giám đốc - Tổng Biên tập Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật, trong thời gian qua, báo chí, xuất bản đã phát huy tương đối hiệu quả vai trò là cơ quan tuyên truyền, định hướng dư luận, góp phần bảo vệ vững chắc nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch. Các cơ quan báo chí, xuất bản chính thống vừa làm nhiệm vụ chính trị, hoạt động trong cơ chế thị trường và có đóng góp rất nhiều cho công tác văn hóa – tư tưởng, tạo ra những ấn phẩm bổ ích cho xã hội. Đây cũng là kênh thông tin có vai trò quan trọng trong việc tạo “sức đề kháng” cho người dân trước những tác động tiêu cực, nhiễu loạn của thông tin trên mạng internet hiện nay. Những tác phẩm báo chí đặc sắc, những ấn phẩm sách ý nghĩa, có sức lan tỏa rộng rãi đã trở thành vũ khí lý luận sắc bén trong cuộc “bút chiến” nhằm ngăn chặn, đẩy lùi suy thoái về tư tưởng, chính trị, đạo đức, lối sống, các biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong một bộ phận cán bộ, đảng viên.

PGS.TS Phạm Minh Tuấn, Giám đốc - Tổng Biên tập Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật phát biểu tại Hội thảo. (Ảnh: HL)

Tuy nhiên, việc phát huy vai trò của báo chí, xuất bản trong công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng và đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch ở nước ta hiện nay cũng gặp phải những khó khăn, thách thức nhất định như: Khả năng thích ứng với xu thế truyền thông hiện đại của các cơ quan báo chí, xuất bản so với các phương tiện thông tin đại chúng, đặc biệt là mạng xã hội còn hạn chế; Chất lượng nguồn nhân lực làm công tác báo chí, xuất bản chưa thực sự tương xứng với vai trò và vị trí tiên phong của mình trong định hướng dư luận xã hội bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, nhất là trong bối cảnh cách mạng công nghiệp 4.0, chuyển đổi số. Trong lĩnh vực xuất bản, số lượng cán bộ có chuyên môn sâu, tâm huyết với nghề, đặc biệt là trong xuất bản sách lý luận, chính trị đang có xu hướng giảm, trong khi sự thu hút của công việc này đối với thế hệ trẻ còn hạn chế. Dưới tác động của kinh tế thị trường, mối quan tâm của cộng đồng xã hội cũng trở nên đa dạng hơn, thậm chí có những tác động lệch lạc, tiêu cực tới hoạt động báo chí, xuất bản, gây cản trở đối với việc thực hiện nhiệm vụ chính trị quan trọng này. Nguồn kinh phí cho hoạt động báo chí, xuất bản cũng phải chịu sự điều tiết đáng kể từ cơ chế thị trường, khiến sự đầu tư cho hoạt động bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng còn gặp khó khăn.

Phát huy vai trò của báo chí, xuất bản trong công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng

Tham luận tại Hội thảo, PGS.TS Hà Huy Phượng cho rằng, để báo chí phát huy vai trò, trách nhiệm trong bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trong bối cảnh bùng nổ truyền thông hiện nay, Đảng và Nhà nước cần đặc biệt quan tâm, chỉ đạo, định hướng và quản lý hoạt động tốt hơn  nữa để báo chí phát triển chất lượng, phát huy tốt thế mạnh, vai trò của mình, nhất là trên mặt trận tư tưởng - văn hóa, đặc biệt là lực lượng xung kích trong bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch hiện nay. Bên cạnh đó, các cơ quan báo chí cần chú trọng đổi mới nội dung, hình thức các sản phẩm báo chí để đáp ứng thị hiếu của công chúng trong bối cảnh bùng nổ, cạnh tranh thông tin, nhất là thông tin trên internet, mạng xã hội.

Các cơ quan báo chí, nhà báo cần đổi mới phương thức, kỹ năng làm báo, cập nhật kỹ năng làm báo hiện đại, nhất  là trong thực hiện sáng tạo các tác phẩm và tổ chức sản xuất sản phẩm báo chí về bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch.

Theo PGS.TS Hà Huy Phượng, mỗi nhà quản lý, tác nghiệp báo chí cần có nhận thức đầy đủ, đúng đắn về tầm quan trọng của báo chí trong bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch; đồng thời phải coi đây là trách nhiệm của người làm báo và cơ quan báo chí. Cần coi bảo vệ Đảng, bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng cũng chính là bảo vệ nghề nghiệp, việc làm của mỗi cơ quan báo chí, cá nhân nhà báo, bởi báo chí cách mạng là báo chí của Đảng, Nhà nước và của quần chúng nhân dân.

Để báo chí phát huy vai trò đi đầu trong bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch, PGS.TS Hà Huy Phượng cho rằng, Nhà nước cần có chính sách cụ thể khuyến khích đội ngũ nhà báo, các cơ quan báo chí hăng say sáng tạo và sản xuất sản phẩm báo chí chất lượng cao. Đồng thời cần quan tâm hơn nữa đến tuyển dụng, sử dụng và đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ nhà báo cách mạng Việt Nam thực sự chuyên nghiệp, ngang tầm khu vực và quốc tế.

Dưới góc độ xuất bản, Th.S Nguyễn Hà Giang, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật cho rằng, sách lý luận, chính trị có thể bảo vệ nền tảng tư tưởngcủa Đảng và đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái thù địch bởi sách lý luận, chính trị có tính định hướng và tính chiến đấu cao. Tính định hướng của sách lý luận, chính trị thể hiện trong việc góp phần xây dựng nền tảng tư tưởng, thế giới quan, nhân sinh quan cách mạng, giáo dục, nâng cao trình độ và bản lĩnh chính trị cho cán bộ, đảng viên và nhân dân; xây dựng con người mới, nếp sống mới. Tính chiến đấu cao của sách lý luận, chính trị thể hiện là vũ khí sắc bén, cương quyết vạch trần, đấu tranh không khoan nhượng bằng những lý lẽ khoa học, thuyết phục.

Lực lượng chủ lực trong bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh chống các quan điểm sai trái, thù địch là sách lý luận chính  trị. Sách lý luận, chính trị luôn gắn  bó, đồng  hành  cùng công tác tư tưởng, lý luận, trở thành vũ khí hữu hiệu để bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch. “Vì thế, để bảo vệ nền tảng tư tưởng và vai trò lãnh đạo của Đảng, việc tăng cường đấu tranh phê phán các quan điểm sai trái của các thế lực thù địch, cơ hội chính trị chống phá nền tảng tư tưởng của Đảng là đòi hỏi khách quan, nhiệm vụ cấp bách trước mắt, đồng thời cũng là nhiệm vụ thường xuyên, cơ bản, lâu dài của sách lý luận, chính trị” - Th.S Nguyễn Hà Giang khẳng định.

Theo ông Nguyễn Minh Tuấn, Trưởng ban Tuyên giáo Tỉnh ủy Yên Bái, hiện nay các quan điểm sai trái, thù địch chủ yếu xuất hiện và phát tán trên mạng xã hội. Chính vì vậy, mạng xã hội cũng là trận địa để triển khai đấu tranh, phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trực tiếp, kịp thời, hiệu quả nhất. Tỉnh Yên Bái luôn xác định vai trò quan trọng trong việc phối hợp các lực lượng phục vụ công tác đấu tranh, xử lý các trường hợp  đăng  tải  thông  tin sai lệch, thiếu kiểm chứng trên mạng xã hội.

Ông Nguyễn Minh Tuấn cho rằng, thời gian tới, xác định việc sử dụng mạng xã hội trong công tác tuyên truyền là tất yếu khách quan và là một xu thế không thể đảo  ngược. Để tiếp tục thực hiện có hiệu quả công tác xây dựng, phối hợp các lực lượng, góp phần phục vụ các nhiệm vụ chính trị, đấu tranh, phản bác các quan điểm sai trái, thù địch, tỉnh Yên Bái sẽ tăng cường sự phối hợp chặt chẽ giữa các ban, ngành, đoàn thể; giữa tỉnh và địa phương nhằm phát huy sức mạnh tổng hợp. Huy động toàn xã hội, toàn dân, đặc biệt là thế hệ trẻ gồm đoàn viên, thanh niên, học sinh, sinh viên tham gia; khơi dậy tinh thần yêu nước, ý thức cảnh giác cách mạng, ý thức tự giác, thành hành động tích cực trong phê phán, đấu tranh chống quan điểm sai trái.

Tại hội thảo, các đại biểu cũng đã tập trung làm rõ cơ sở lý luận về vai trò của báo chí, xuất bản so với các công cụ, phương thức khác của hệ thống chính trị trong bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch. Nhận diện những âm mưu, thủ đoạn của các thế lực thù địch nhằm chống phá nền tảng tư tưởng của Đảng trong đời sống xã hội và trên không gian mạng; phân tích vai trò cung cấp thông tin chính thống của báo chí, xuất bản chống lại xu hướng nhiễu loạn thông tin trên mạng xã hội hay lợi dụng các vấn đề nhạy cảm như dân tộc, tôn giáo, dịch bệnh… để chống phá Đảng và Nhà nước Việt Nam.

Bên cạnh đó, các đại biểu cũng phân tích, dự báo những tác động, thách thức của môi trường internet, chuyển đổi số cũng như sự tác động của cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0 hiện nay đối với báo chí, xuất bản Việt Nam trong công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng và đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch; chỉ ra những mặt thuận lợi, khó khăn trong việc thực hiện mục tiêu đưa báo chí, xuất bản trở thành ngành công nghiệp văn hóa vững mạnh trong tương lai. Đồng thời, khái quát thực tiễn, chỉ ra những điểm đặc thù của mô hình xuất bản, báo chí của Việt Nam; chọn lọc và giới thiệu những kinh nghiệm có giá trị tham khảo, các phương thức đổi mới công tác xuất bản, báo chí tiên tiến, phù hợp của các quốc gia, các ngành, lĩnh vực, góp phần rút ra những giải pháp phát huy vai trò của báo chí, xuất bản trong đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch ở Việt Nam hiện nay./.